Prawnik, inżynier i matematyk stawili się na rozmowę rekrutacyjną w dużej korporacji finansowej.
Wszyscy otrzymali te samo pytanie „ile to jest 2+2?”
Pierwszy odpowiedział inżynier: - 4. Następnie, do sali wszedł matematyk i po chwili zastanowienia odpowiedział: - 4,0. Ostatni wszedł prawnik. Po usłyszeniu pytania, prawnik rozejrzał się, wstał, zamknął drzwi na klucz, zasunął żaluzje i odpowiedział:
A ile chcecie, żeby było?

Prawda jest jednak zgoła odmienna. Rzeczywistość nie jest czarno-biała, a występujące w niej spory prawne to istna paleta barw. Rzadko zdarzają się spory prawne tak łatwe do rozstrzygnięcia, jak odpowiedź na wspomniane wyżej pytanie o wynik dodawania 2+2.

Dodatkowo, w sporze cywilnym (np. z rękojmi, gwarancji, o odszkodowanie) Sąd samodzielnie nie poszukuje dowodów na poparcie żądania strony procesu. Porównać można to do sytuacji, gdy przedstawilibyśmy Sądowi równanie „x+2” twierdząc, że wynik działania wynosi 4. Jeżeli nie przedstawimy Sądowi dowodów na to, że w tym działaniu x=2, to Sąd nie będzie miał podstaw stwierdzić, że wynik działania wynosi 4, bazując jedynie na naszym twierdzeniu – zwłaszcza, gdy przeciwnik twierdzi, że x=1.

W prawdziwym życiu, na wokandę sądową trafiają sprawy wielokrotnie bardziej skomplikowane niż wspomniane „2+2”. Pozostając przy nomenklaturze matematycznej, możemy mówić raczej o równaniach z wieloma niewiadomymi.

W rezultacie, w sporze sądowym nie tyko należy rozstrzygnąć znacznie bardziej skomplikowane zagadnienia niż „2+2”, lecz również przedstawić sądowi wszystkie „liczby” prowadzące do oczekiwanego wyniku.

Przedstawienie „liczb” to nic innego jak przeprowadzenie dowodów – najczęściej z dokumentów, zeznań świadków, opinii biegłych.

Sąd w sporze cywilnym co do zasady nie prowadzi dowodów z własnej inicjatywy. To Twoim obowiązkiem – jako strony procesu – jest przeprowadzenie dowodów. Prowadzenie dowodów w sporze cywilnym podlega oczywiście szeregu regulacji zawartym w Kodeksie postępowania cywilnego.

Jeżeli, jako strona procesu nie sprostasz tym regulacjom – np. zawnioskujesz dowód zbyt późno, czy też popełnisz we wniosku dowodowym błąd formalny – to Sąd pominie dowód, który chciałeś przeprowadzić, a Ty przegrasz „wygraną sprawę”.

A tego przecież byś nie chciał… prawda?