Mimo, że instytucja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności „obchodzi w tym roku 10 urodziny” (wprowadzono ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. poz. 403)), wciąż jeszcze wielu wierzycieli nie wie o tym, że może żądać od dłużnika, który opóźnia się z płatnością dodatkowej kwoty pieniężnej tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Co więcej, wzmiankowana rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wielu przypadkach jest znacznie większym obciążeniem finansowym dla dłużnika niż odsetki.

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności? A co to?

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności jest to określona stała kwota pieniężna, która przysługuje wierzycielowi – w założeniu – jako zwrot wydatków poniesionych w celu odzyskania należności od kontrahenta.

Komu przysługuje rekompensata?

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności przysługuje jedynie wierzycielom będącym przedsiębiorcami i to jedynie, gdy brak płatności lub opóźnienie w płatności dotyczy transakcji handlowej w relacji z – co do zasady - innym przedsiębiorcą (b2b).

Innymi słowy, rekompensata za koszty odzyskiwania należności nie przysługuje, gdy dłużnikiem przedsiębiorcy jest konsument.

Ile wynosi rekompensata za koszty odzyskiwania należności?

Kwota rekompensaty za koszty odzyskiwania należności uzależniona jest od wysokości należności przysługującej od dłużnika.

UWAGA: do dnia 31 grudnia 2019r. rekompensata wynosiła 40,00 EUR (w przeliczeniu na PLN) niezależnie od wysokości kwoty należności, stąd często w powszechnej świadomości funkcjonuje, jako „Rekompensata 40 euro”

Od dnia 1 stycznia 2020r, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowi równowartość w PLN kwoty:
1) 40 (czterdzieści) euro - gdy kwota należności od dłużnika nie przekracza 5000 złotych;
2) 70 (siedemdziesiąt) euro - gdy kwota należności od dłużnika jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;
3) 100 (sto) euro - gdy kwota należności od dłużnika jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Co ważne, dla przyjęcia właściwej kwoty rekompensaty należy brać pod uwagę wartość jednorazowej transakcji handlowej.

Przykład
Hurtownia ABC sprzedała w styczniu 2023r. Janowi Z., prowadzącemu sklep odzieżowy 10 garniturów w cenie 400,00 zł netto (492 zł brutto) sztuka, łącznie za 10 garniturów 4.920 zł brutto. Termin płatności przypadał 10 lutego 2023r.

Ta sama hurtownia ABC, sprzedała w lutym 2023r. Janowi Z., prowadzącemu sklep odzieżowy kolejne garnitury, tym razem 15 sztuk, w tej samej cenie co poprzednio 400,00 zł netto (492 zł brutto), sztuka, łącznie za 15 garniturów 7380 zł brutto. Termin płatności przypadał 28 lutego 2023r.

Jan Z. nie zapłacił w terminie ani za dostawę ze stycznia, ani za dostawę z lutego.

Hurtownia ABC może żądać od Jana Z. – poza zapłatą kwoty nominalnej (4.920 zł + 7.380 zł = 12.300 zł) oraz odsetek – również rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w kwotach:
1/ równowartości w PLN kwoty 40,00 EUR – w odniesieniu do dostawy ze stycznia (4.920 zł < 5.000 zł) 2/ równowartości w PLN kwoty 70,00 EUR – w odniesieniu do dostawy z lutego (7.380 zł > 5.000 zł)

Pomimo, że kwota rekompensaty odnosi się do waluty EUR, to rekompensaty za koszty odzyskiwania należności należy żądać – a dłużnik powinien zapłacić ją – w walucie polskiej.

Kurs wymiary EUR/PLN dla celów określenia kwoty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Przykład

Termin płatności za dostawę ze stycznia upływał 10 lutego 2023 (termin wymagalności). Ostatnim dniem roboczym miesiąca poprzedzającego był 31 stycznia 2023r.

Kurs średni wymiany PLN/EUR w dniu 31 stycznia 2023r. wynosił 4,7089 PLN/EUR (https://nbp.pl/archiwum-kursow/tabela-nr-021-a-nbp-2023-z-dnia-2023-01-31/)

40 EUR x 4,7089 PLN/EUR = 188,36 zł

Również termin płatności za dostawę z lutego przypadał jeszcze w lutym (28 lutego 2023), zatem do obliczenia rekompensaty posłużymy się tym samym kursem:
70 EUR x 4,7089 PLN/EUR = 329,62 zł

Hurtownia ABC może zatem żądać od Jana Z. zapłaty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w kwotach 188,36 zł oraz 329,62 zł, łącznie: 517,98 zł

W przedstawionym przykładzie, kwota rekompensaty za koszty odzyskiwania należności stanowi znaczną kwotę w porównaniu do wysokości długu nominalnego (12.300 zł brutto) i taka jest według założeń ustawodawcy rola tego świadczenia – wizja obciążenia rekompensatą ma motywować kontrahentów do terminowego uiszczania płatności.

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności, a wezwanie do zapłaty.

Zgodnie z przepisami, rekompensata za koszty odzyskiwania należności przysługuje od dnia upływu terminu płatności należności z mocy samego prawa, co oznacza, iż nie jest wymagane, aby wierzyciel wezwał dłużnika do zapłaty, aby rekompensata stała się wymagalna.

W praktyce jednak trudno oczekiwać, aby dłużnik sam, bez wezwania, zapłacił rekompensatę za koszty odzyskiwania należności, a w rezultacie skierowanie wezwania do zapłaty okazuje się niezbędne.

Jeśli chciałbyś, żebym skierował do Twojego dłużnika wezwanie do zapłaty zawierające żądanie zapłaty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności to zapraszam do kontaktu.