Czym jest dywidenda?

Podstawowym uprawnieniem wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest prawo do dywidendy tj. wypłaty tej części zysku, która uchwałą zgromadzenia wspólników, została przeznaczona do podziału między wspólników (udział w zysku rocznym).

Oznacza to, że do powstania roszczenia o dywidendę konieczne jest, aby roczny zysk spółki, wykazany w sprawozdaniu finansowym, został podzielony uchwałą o podziale zysku, podejmowaną przez zgromadzenie wspólników (art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Zysk może być podzielony także w inny sposób, jeżeli przewiduje to umowa spółki.

Określone w KSH pojęcie „wypłata” nie oznacza, że musi być ona wypłacona w pieniądzu. Na gruncie przepisów KSH nie ma przeszkód, żeby została ona wydana w formie rzeczowej np. poprzez wydanie ruchomości, nieruchomości czy też poprzez kompensatę (potrącenie) z wierzytelności wspólnika.

W celu ograniczenia niekontrolowanych wypłat z majątku spółki, ustawa określa precyzyjnie komu, w jakich warunkach i w jakiej wysokości dywidenda przysługuje.

Kto jest uprawniony do wypłaty dywidendy?

Uprawnionymi do wypłaty dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku (art. 193 KSH).

Dzień dywidendy tj. termin według, którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy może być ustalony odmiennie, jeżeli umowa spółki tak stanowi (nie później jednak niż w przeciągu 2 miesięcy od dnia powzięcia uchwały).

Termin wypłaty dywidendy

Dywidenda zasadniczo wypłacana jest raz do roku w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana niezwłocznie po dniu dywidendy (art. 193 § 4 KSH). Niemniej jednak mogą zdarzyć się sytuacje, w których wspólnicy wypłacają dywidendę częściej np. raz na kwartał.

Zaliczka na poczet dywidendy

W określonych warunkach możliwa jest wypłata wspólnikom zaliczki na poczet dywidendy, gdy spółka nie zamknęła jeszcze roku obrotowego.

Zaliczki udziela się na podstawie decyzji zarządu, w sytuacji istnienia określonego upoważnienia w umowie spółki, jednak może być ona przyznana tylko wówczas jeżeli zatwierdzone sprawozdanie finansowe spółki za ubiegły rok obrotowy wykazuje zysk. Kwota wypłaty zaliczki jest niższa niż kwota dywidendy. Jeżeli na koniec roku spółka nie odnotowała zysku, zaliczka na poczet dywidendy, co do zasady, podlega zwrotowi w całości lub w części (art. 194 i 195 KSH).

Wysokość dywidendy

Dywidendę wypłaca się proporcjonalnie do liczby posiadanych udziałów, jednak kwota przeznaczona do podziału nie może przekroczyć wysokości zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielne zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitału zapasowego i rezerwowego, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy jednak pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe (art. 192 KSH).

Uprzywilejowanie udziałów

Istnieje możliwość uprzywilejowania udziałów, jednak uprawnionemu można przyznać dywidendę, która przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przysługującą udziałom nieuprzywilejowanym. Udziały uprzywilejowane nie stanowią pierwszeństwa zaspokojenia, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Opodatkowanie dywidendy

Płatnikiem podatku dochodowego od dywidend jest spółka z o.o. wypłacająca dywidendę. Podlega ona co do zasady opodatkowaniu podatkiem w wysokości 19% (niekiedy istnieje możliwość uzyskania zwolnień). Wypłata dywidendy podlega zmniejszeniu o kwotę pobranego podatku. Spółka powinna wypełnić formularz PIT-8AR i wykazać w nim kwotę dywidendy oraz pobrany podatek.